Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η Διημερίδα για την Βιοποικιλότητα της Κέας που διοργανώθηκε στην Κέα στις 28 και 29 Μαΐου, από τον Δήμο Κέας και τον κ. Δημήτρη Βρεττό, Γεωπόνο Γ.Π.Α. Το Σάββατο 28 Μαΐου, πραγματοποιήθηκαν ομιλίες για την βιοποικιλότητα της Κέας στο Πνευματικό Κέντρο «Στυλιανός Ρέστης» και την Κυριακή 29 Μαΐου διοργανώθηκε μία περιήγηση στο ρέμα της Φλέας, όπως και εθελοντικός καθαρισμός του ρέματος.
Συμπεράσματα εκδήλωσης
Τόσο από τις γνώσεις που μας μετέδωσαν οι ομιλητές όσο και από τις ερωτήσεις του κοινού προέκυψε ένας γόνιμος διάλογος και βγήκαν σημαντικά συμπεράσματα.
Πιο αναλυτικά το Σάββατο παρουσιάστηκαν θέματα τα οποία σχετίζονταν με το περιβάλλον και τη φύση του νησιού αλλά και τις προοπτικές που έχουν χρησιμοποιώντας τα σωστά από τους ανθρώπους. Συγκεκριμένα σχετικά με την άγρια πανίδα, θέμα που παρουσίασε η κα Ελένη Πάνου, συζητήσαμε και καταλήξαμε πως στο νησί δεν υπάρχουν επικίνδυνα είδη άγριας πανίδας και πως με διάφορες μεθόδους τα είδη μπορούν να χρησιμοποιηθούν στον τουρισμό (περιπατητικός τουρισμός, οικοτουρισμός, αγροτουρισμός κ.α.) αλλά και την προς όφελος της πρωτογενούς παραγωγής. Ύστερα ο κος Δημήτρης Βρεττός παρουσίασε τα αποτελέσματα της πτυχιακής διατριβής του «Αρπακτικά και φυτοφάγα ακάρεα σε αυτοφυή βλάστηση της Κέας» και αναφέρθηκαν τα νέα είδη που βρέθηκαν για πρώτη φορά στον κόσμο. Ακόμη ο κος Παμπέρης παρουσίασε αρχικά φωτογραφίες από τις 236 πεταλούδες της Ελλάδας. Αναλύθηκε συνοπτικά ο κύκλος ζωής των και η χρησιμότητα των σημαδιών των φτερών στην άμυνα έναντι στους εχθρούς τους. Αναφέρθηκε ο μικρός σχετικά αριθμός των 25 πεταλούδων που ήταν γνωστό ότι υπήρχαν στη Τζιά. Για τα μανιτάρια μίλησε ο κος Σάββας Χριστοδούλου αναλύοντας τη λειτουργία τους και τα είδη φαγώσιμων μανιταριών που συναντά κανείς στο νησί. Ο κος Μόσχος Κορασίδης περιέγραψε τα ντόπια είδη που θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν στην κηποτεχνία εξοικονομώντας νερό, πράγμα που κλονίζει τη Τζιά. Ακόμη πρόσθεσε τον τρόπο που πρέπει να διαχειριζόμαστε το φυσικό περιβάλλον πέριξ των οικισμών και μεμονωμένων κατοικιών. Στη συνέχεια ο κος Τσιόπελας απέδειξε πως τα νησιά με ακέραιο φυσικό περιβάλλον είναι καθοριστικά για την ύπαρξη των πτηνών, τους κινδύνους που μπορεί να τα περιμένουν, αλλά μεταξύ άλλων και τη χρησιμότητά τους για την ανθρώπινη καθημερινότητα στη γεωργία (κατανάλωση τρωκτικών, εντόμων κ.α.) και τον τουρισμό. Στο τέλος ο κύριος Θεοδοσόπουλος μίλησε για τα νέα επιστημονικά δεδομένα και πρακτικές στη διαχείριση των πλημμυρών. Έγινε κατανοητό δηλαδή πως οι πλημμύρες είναι ένα φυσικό φαινόμενο απαραίτητο τόσο για τη θρέψη της γης όσο και της θάλασσας. Πηγή των επιζήμιων πλημμυρικών φαινομένων είναι η απομάκρυνση της φυσικής βλάστησης, η αυθαίρετη δόμηση, η καταστροφή της παράκτιας ζώνης, το μπάζωμα ποταμών, η καταστροφή δασικών εκτάσεων κλπ.
Τη δεύτερη ημέρα, μάθαμε μεταξύ άλλων για τη λειτουργία των μερών ενός ρέματος (πρανή, πυθμένας, σημασία αυτοφυούς βλάστησης, διευθέτηση με φυσικά υλικά κ.α.), καθαρίσαμε ένα μεγάλο μέρος του ρέματος της Φλέας από τα σκουπίδια και συναντήσαμε είδη της άγριας πανίδας (χελώνες και καβούρια του γλυκού νερού, είδη πεταλούδας κ.α.). Κατά την διάρκεια της παραμονής στο νησί παρατηρήθηκαν και φωτογραφήθηκαν πεταλούδες σε τέσσερες τοποθεσίες (Κόκκα, Γιαλισκάρι, Ιουλίδα και Μυλοπόταμος) και βρέθηκαν και 4 είδη πρώτη φορά για το νησί: Colias crocea, Gonepteryx cleopatra, Melanargia larissa, Thymelicus action. Μετά από αυτές τις τελευταίες εξερευνήσεις τα είδη των πεταλούδων της Τζιας είναι πλέον 29.
Συμπερασματικά για το κάθε ρέμα είναι απαραίτητο:
- Η απομάκρυνση των κατασκευών από τις κοίτες και τα πρανή των ρεμάτων. Να δοθεί στα ρέματα ο απαραίτητος χώρος εκτόνωσης της πλημμύρας.
- Να σταματήσουν οι εγκιβωτισμοί ρεμάτων με τσιμέντα και συρματοκιβώτια, που πλέον σε όλο τον κόσμο θεωρούνται παρωχημένης αντίληψης και να χρησιμοποιούνται για στηρίξεις πρανών φυσικά υλικά «οικομηχανική τεχνολογία». Τα εγκιβωτισμένα ρέματα είναι επικίνδυνα γιατί το νερό δε συναντά αντιστάσεις και η ορμή κι η ταχύτητά του αυξάνονται, ενώ μειώνονται οι χρόνοι υπερχείλισης.
- Να αντιμετωπίζονται τα ρέματα σε επίπεδο «λεκανών απορροής» , όπως αναφέρεται στο νομοθετικό πλαίσιο. Τα αποσπασματικά έργα είναι για γρήγορες εργολαβίες και σπατάλη χρημάτων μόνο και δε λύνουν προβλήματα αλλά τα μεταφέρουν παρακάτω.
- Οριοθετήσεις ρεμάτων με κριτήριο την ασφάλεια των πολιτών και την περιβαλλοντική προστασία των ρεμάτων ως οικοσυστημάτων.
- Άμεσα Έργα Ορεινής Υδρονομίας (μικρά φράγματα υδατοσυγκράτησης, ειδικές φυτεύσεις) στις ορεινές περιοχές. Είναι έργα απαραίτητα που γίνονται με φυσικά υλικά και χαμηλό κόστος.
- Καθαρισμοί που καθαρίζουν το ρέμα από αυτά που δεν πρέπει να υπάρχουν στο ρέμα, όπως μπάζα και σκουπίδια. Καθαρισμός δεν σημαίνει αποψίλωση, δεν σημαίνει καθαρίζω φυσική βλάστηση. Η φυσική βλάστηση λειτουργεί θετικά και πολλαπλά ως παράγοντας κατακράτησης πρανών μέσω του ριζικού συστήματος, ως μειωτής της ταχύτητας ροής, ως θύλακας ανάπτυξης βιοποικιλότητας.
- Αναδείξεις των ρεμάτων με δημιουργία περιπατητικών και πολιτιστικών διαδρομών για σχολεία, κατοίκους και επισκέπτες.
Τα άμεσα αποτελέσματα των επεμβάσεων αυτών είναι η κλιματική, αισθητική και οικονομική αναβάθμιση των περιοχών που περιβάλλουν τα ρέματα αυτά.
Συγγραφή συμπερασμάτων: Δημήτρης Βρεττός, Διοργανωτής – Γεωπόνος Γ.Π.Α.
Φωτογραφίες: Δημήτρης Θεοδοσόπουλος, Τοπογράφος Μηχανικός Ε.Μ.Π., Αντιπρόεδρος Δ.Σ. του Συλλόγου «Ροή – Πολίτες υπέρ των Ρεμάτων», Συντονιστής Ομάδας Γεωμυθική
Θα θέλαμε να ευχαριστήσουμε, τέλος, τους χορηγούς: Ξωτάρης (Αλέξανδρος Λυμπερόπουλος), Ρόδι Κέας, την κα Marcie Mayer (Oakmeal), το Σύλλογο Γυναικών Κέας «η Μελίτη» και τις ναυτικές εταιρείες Καρυστία, Καρθαία (Goutos Lines) και Triton Ferries.
