Ο Δήμος Κέας βλέπει με επιφύλαξη και προβληματισμό τις προτάσεις που παρουσιάστηκαν στο πλαίσιο της διαβούλευσης των σεναρίων της Α’ Φάσης του ΤΠΣ Δήμου Κέας (28.4.2025).
Αναγνωρίζουμε την σημασία του ολοκληρωμένου πολεοδομικού και χωροταξικού σχεδιασμού, στο πλαίσιο μιας ισόρροπης ανάπτυξης που θα σέβεται όμως πρωτίστως τις ανάγκες και τις προτεραιότητες των κατοίκων της Τζιας, και των χαρακτηριστικών του νησιού που στηρίζεται στην αγροτική αλλά και τουριστική ανάπτυξη.
Με την παρούσα επιστολή παρουσιάζονται οι θέσεις του Δήμου, όπως αυτές διαμορφώθηκαν μέσα από τη συζήτηση με κατοίκους και φορείς του Δήμου. Οι παρατηρήσεις αφορούν το Σενάριο 3 (Ήπιας παρέμβασης – Βιώσιμής ανάπτυξης), όπως αυτό παρουσιάστηκε από τους μελετητές και έχει αναρτηθεί στην σχετική πλατφόρμα του ΥΠΕΝ.
Παρατηρήσεις επί των Ζωνών-Χρήσεων-Αρτιοτήτων-Οικισ
Βασικό κριτήριο των παρατηρήσεων και βασική θέση του Δήμου είναι η δημιουργία ενός πλαισίου συνύπαρξης των οικονομικών και κοινωνικών δραστηριοτήτων του νησιού με την προστασία σημαντικών τοπίων και οικοτόπων της Κέας, καθώς και η προστασία των ιστορικών χαρακτηριστικών κατοίκησης του νησιού (μικρής κλίμακας – διάχυτης δόμησης), ενάντια στην εγκατάλειψη και την έντονη τουριστικοποίηση.
Σε αυτό το πλαίσιο προτείνονται τα εξής:
• Περιορισμός της ζώνης ΠΕΠ 1 στο βόρειο τμήμα του νησιού και δημιουργία νέας ζώνης όπου θα επιτρέπεται η χρήση κατοικίας. Στη συγκεκριμένη περιοχή υπάρχει νομίμως υφιστάμενη Δημοτική οδός. Επίσης, τμήμα της Ζώνης ΠΕΠ 1 στη θέση Μαυραμπέλι, με πρόσβαση διανοιγμένης οδού, να περάσει στην όμορη Ζώνη ΠΕΧ 2 (Ήπιου Τουρισμού – Αναψυχής).Στο εναπομείναν τμήμα να επιτρέπεται η χρήση κατοικίας και περιορισμένου αριθμού κλινών μικρά ξενοδοχεία
• Στις περιοχές ΠΕΧ 1, ΠΕΧ 2, ΠΕΧ 3 και ΠΕΧ 4 η αρτιότητα να περιοριστεί στο μισό των αναγραφομένων στη μελέτη τιμών αρτιότητας
• Διεύρυνση της περιοχής ΠΕΧ 3 τουρισμού και αναψυχής
• Οριοθέτηση οικισμού Πλαγιάς κατά μήκος της Δημοτικής Οδού με ορθές συντεταγμένες ,στο χάρτη της πρότασης το τοπωνύμιο εμφανίζεται σε λανθασμένη θέση.
• Βουρκάρι Να ισχύσουν τα όρια του οικισμού βάση του ΦΕΚ ΑΦ 1375 31/12/1986
• Ποίσσες: Να συμπεριληφθεί σε τμήμα οικισμού η ευρύτερη περιοχή από τη θέση Καλή Θέα έως την παραλία ώστε να παραλάβει χρήσεις κατοικίας, τουρισμού – αναψυχής και αγροτικές εκμεταλλεύσεις – εγκαταστάσεις και παράλληλα να αποκτήσει τους κατάλληλους κοινόχρηστους και κοινωφελείς χώρους. Να δημιουργηθεί επαρκές δίκτυο μετακινήσεων, συμπεριλαμβανομένης και παραρεμάτιας οδού για την εξυπηρέτηση κατοίκων και επισκεπτών. Η υφιστάμενη εγκατάσταση λατομείου και ανακύκλωσης ΑΕΚΚ στην περιοχή Άγιοι Ανάργυροι Μακρινοί της ευρύτερης περιοχής Ποισσών, να ενταχθεί σε Ζώνη ΠΕΔ 3 (Εξόρυξης).
• Αγ. Συμεών: Προτείνεται να οριστεί ως οικισμός και στην περιοχή του να διατηρηθεί η αρτιότητα των 4 στρ. για κατοικία, ώστε να συνεχίσει να κατοικεί εκεί αγροτικός πληθυσμός. Σημειώνεται ότι πρόκειται για οικισμό ο οποίος κατοικείται από αιώνες γεγονός που δεν εμφανίζεται στις απογραφές, καθώς οι κάτοικοι του Αγίου Συμεών πριν το 1991 απογράφονταν ως Κάτω Μεριά. Στην περιοχή υπάρχουν αρκετές παραδοσιακές καθοικιές οι οποίες καταδεικνύουν τον ανέκαθεν αγροτικό χαρακτήρα της περιοχής.
• Πέρα Μεριά: Προτείνεται ομοίως, να χαρακτηριστεί οικισμός και να δοθεί δυνατότητα διατήρησης, επισκευής και επέκτασης των υφιστάμενων κτισμάτων παραδοσιακών κατοικιών
• Κάτω Μεριά: να εξεταστεί η δυνατότητα διεύρυνσης του προτεινόμενου ορίου του οικισμού.
Τέλος, και ίσως το πιο σημαντικό, είναι γεγονός ότι η περιοχή Νatura καταλαμβάνει ένα πολύ μεγάλο ποσοστό της έκτασης του νησιού.
Αναφορικά με την ζώνη Βιώσιμης Διαχείρισης Φυσικών Πόρων πρέπει να επεκταθεί ώστε να συμπεριλάβει περιοχές οι οποίες έχουν αδικαιολόγητα παραληφθεί. Ειδικότερα, δε, σχετικά με την έκταση της περιφερειακής Ζώνης Διατήρησης Οικοτόπων και Ειδών, στην οποία δεν επιτρέπεται υπό οποιουσδήποτε όρους η κατοικία, ενώ στις περιοχές αυτές ασκούνται παραδοσιακά και συνεχίζονται και σήμερα γεωργικές δραστηριότητες από αγρότες – μόνιμους κατοίκους. Είναι απολύτως απαραίτητο στο σύνολο αυτών των εκτάσεων να επιτρέπεται η «κατοικία για την εξυπηρέτηση της αγροτικής χρήσης» της παρ.1 του άρθρου 14 (αγροτική χρήση) του ΠΔ 59/2018 (κατηγορίες και περιεχόμενο χρήσεων γης), με την προσθήκη όλων των νόμιμων δικλείδων ώστε να διασφαλιστεί ότι θα πρόκειται πραγματικά για αγροικίες. Ειδάλλως, πρόκειται να δημιουργηθεί μείζον πρόβλημα στην τοπική οικονομία και πρόκειται συγχρόνως να επιφέρει αλλοίωση στον χαρακτήρα του νησιού, του οποίου οι γεωργικές δραστηριότητας υπήρξαν πάντα σημαντική συνιστώσα.
Η ολοκληρωτική απαγόρευση δόμησης αγροτικής κατοικίας στις εκτάσεις αυτές συνεπάγεται πρακτικά ότι οι νέες γενιές αγροτών θα πρέπει να περιμένουν είτε να αποδημήσουν οι γονείς, είτε να μετοικίσουν, εάν βρουν, σε άλλη ζώνη, με αποτέλεσμα λ.χ. να αναγκάζεται ο κτηνοτρόφος να διανύει απόσταση χιλιομέτρων δύο φορές την ημέρα για να φροντίσει τα ζώα του. Οι συνθήκες αυτές αναμένεται να λειτουργήσουν αποτρεπτικά και να οδηγήσουν σε σταδιακή εγκατάλειψη του αγροτικού τομέα στο νησί, ενώ αυτός και συμβατός είναι υπό τις κατάλληλες προϋποθέσεις με την προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, και κομμάτι της φυσιογνωμίας του νησιού αποτελεί.
Γενικές Παρατηρήσεις:
• Σε όλες τις ζώνες, δυνατότητα διατήρησης, επισκευής και επέκτασης
των παραδοσιακών ισόγειων πέτρινων κατοικιών (καθοικιές), ανεξαρτήτως της τοποθεσίας που βρίσκονται, της αρτιότητας και της χρήσης που ορίζει το ΤΠΣ. Οι επεκτάσεις να υλοποιούνται τηρώντας τα υλικά και τη μορφολογία των υφιστάμενων κτισμάτων ώστε να μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως κατοικίες με βάση τα σύγχρονα πρότυπα κατοίκησης.
Ειδικότερα σημειώνεται ότι τα παραδοσιακά πέτρινα κτίσματα του νησιού (καθοικιές) έχουν εμβαδόν συνήθως γύρω στα 35 τ.μ. περίπου, αντανακλώντας πρότυπα κατοίκησης μιας άλλης εποχής. Σήμερα για να μπορούν να στεγάσουν οικογένειες μόνιμων κατοίκων του νησιού, απαιτείται να δοθεί δυνατότητα επέκτασης τουλάχιστον στο διπλάσιο, διατηρώντας βεβαίως και στην επέκταση το παραδοσιακό πρότυπο με αρχιτεκτονικό έλεγχο. Αν δεν δοθεί αυτή η δυνατότητα, τα κτίσματα είτε θα εγκαταλειφτούν και θα ερειπωθούν, είτε θα διατηρηθούν μόνο κάποια από αυτά με ένα μουσειακό τρόπο, είτε δεν θα μπορούν να παραλάβουν παρά μόνο τουριστικές χρήσεις, εκεί που η τουριστική ανάπτυξη το επιτρέπει.
• Στο ίδιο πλαίσιο ανακαίνισης και αποκατάστασης των παλαιών πέτρινων ισόγειων κτισμάτων (στάβλοι – αποθήκες), αλώνια, ξερολιθιές με στόχο τη διαφύλαξη της πολιτιστικής κληρονομιάς
• Γενική απαγόρευση αδειοδότησης κατασκευής νέων κολυμβητικών
δεξαμενών, υπόσκαφων κτιρίων και εγκαταστάσεων Ανεμογεννητριών στο σύνολο της έκτασης του νησιού της Κέας.
• Υποχρέωση δημιουργίας ομβροδεξαμενών στις νέες κατοικίες για την συλλογή βρόχινου νερού.
• Υποχρέωση τήρησης μονόροφων κτηρίων Προτείνονται οι κατασκευές με κύρια χρήση κατοικίας, να είναι ενός ορόφου και μέγιστο ύψος τα 4,5 μ. και στις κατασκευές με υπόγειο σε 5,5 μ. (εντάσσοντας σε αυτό τα στηθαία εκτός εάν υπάρχουν άλλοι περιορισμοί ανά ζώνη).
Στις εκτός σχεδίου περιοχές με κατασκευές χρήσης κατοικίας να μην επιτρέπεται η διάσπαση των όγκων των κατασκευών σε περισσότερα από δύο (2) κτίσματα ανά άρτιο γεωτεμάχιο.
• Διασφάλιση για τη μη λειτουργία άλλων Σύνθετων Τουριστικών Καταλυμάτων
• Διατήρηση 4 στρ αρτιότητας σε υπάρχουσες ιδιοκτησίες που είναι νομίμως υφιστάμενες.
• Τα όρια των ζωνών οφείλουν να ταυτιστούν – οριοθετηθούν με βάση τα χαρακτηριστικά του τοπίου (δρόμους – ρέματα – ξερολιθιές).
• Με την οριοθέτηση ρεμάτων που είχαν χρήση κι ως δρόμοι διέλευσης σε ιδιοκτησίες εφόσον αυτή καταργείται να υπάρχει πρόβλεψη για παραρεμάτιους δρόμους προς εξυπηρέτηση των ιδιοκτησιών (μόνιμοι κάτοικοι).
Κλείνοντας, Θεωρούμε το περιθώριο των 5 ημερών διαβούλευσης ιδιαίτερα ασφυκτικό, επιφυλασσόμαστε για περαιτέρω παρατηρήσεις στο άμεσο μέλλον.
Με εκτίμηση,
Η Δήμαρχος Κέας
Ειρήνη Βελισσαροπούλου
