Η φετινή Επέτειος της 25ης Μαρτίου έρχεται να μας θυμίσει τη διαδρομή των 200 χρόνων της χώρας και του τόπου μας από την Επανάσταση του 1821 έως το σήμερα. Μια διαδρομή καθόλου εύκολη, γεμάτη αγώνες, η οποία όμως καταλήγει σε ένα παρόν με επιτεύγματα, ευκαιρίες, δυνατότητες, φιλοδοξία και ελπίδα.
Η Κέα μας, το “μουράτ – αντασί”, δηλαδή το νησί των άπιστων όπως την έλεγαν οι Τούρκοι επειδή είχε προβάλει αντίσταση στον Τούρκικο ζυγό, παραδόθηκε σε αυτούς από τους Φράγκους ηγεμόνες το 1537. Τούρκοι όμως δεν εγκαταστάθηκαν στην Κέα. Είχαν μόνο ορίσει δύο επιτρόπους για να εισπράττουν τους φόρους και για να κρατούν σε καταστολή τους Τζιώτες.
Αργότερα, το 1789 ο θαλασσομάχος Λάμπρος Κατσώνης έκανε ορμητήριό του την Κέα. Παντρεμένος με την Τζιώτισσα Μαρουλιώ Σοφιανού, εξορμούσε με το στολίσκο του στις γύρω θάλασσες. Μετά τη ναυμαχία μεταξύ Κέας και Άνδρου, αποσύρθηκε στον κόλπο του Αγίου Νικολάου, όπου και αποκλείστηκε από τους Τούρκους. Κατάφερε όμως να βγει στην ανοιχτή θάλασσα και να διαφύγει. Κατά τη διάρκεια της νύχτας πέρασε το πλοίο του από τον στενό ισθμό της Κόκκας, απέναντι από το Βουρκάρι, σημείο που αργότερα ονομάστηκε «Στενό Λάμπρου Κατσώνη». Το μένος των Τούρκων για τη διαφυγή του εισέπραξαν την επόμενη ημέρα οι Τζιώτες με σφαγές και καταστροφές που έφτασαν έως το άλλο άκρο του νησιού, την Καρθαία.
Το νησί διάθεσε επιφανή ‘τέκνα’ στους κόλπους της Φιλικής Εταιρίας (1817-1818). Έτσι λοιπόν δεν άργησε να επιβεβαιωθεί για άλλη μια φορά η φήμη για το ανυπότακτο και αδούλωτο φρόνημα των κατοίκων. Η Κέα δεν άργησε να εισχωρήσει στον επαναστατικό αγώνα και το Πάσχα του 1821 ο ιερέας και Φιλικός Αθανάσιος Χωματιανός ύψωσε την σημαία της επανάστασης.
Μεγάλη ήταν η συμμετοχή του νησιού στον επαναστατικό αγώνα. Μεγάλος αριθμός Κείων αγωνιστών ενσωματώθηκαν στα μέτωπα της Ακροπόλεως, της Τριπολιτσάς, της Κορίνθου, της Καρύστου, του Μεσολογγίου κ.α. ενώ η τοπική κοινότητα τροφοδοτούσε τον αγώνα με πάσης φύσεως πόρους (όπλα, χρήματα, φαγητό). Με περίσσευμα ψυχής άνοιξαν το δρόμο προς την ελευθερία.
Οι θυσίες και τα ιδανικά τους φτάνουν στο σήμερα και μας συντροφεύουν στους δικούς μας καθημερινούς αγώνες. Η πανδημία μπορεί να φέρνει δυσκολίες στο να τιμήσουμε τη μέρα αυτή όπως θα θέλαμε, ωστόσο ούτε αυτή μπορεί να μας εμποδίσει να αναλογιστούμε το ύψιστο ιδεώδες των προγόνων μας, το κληροδότημα μας. Την ομοψυχία, την ενότητα, το «εμείς». Ας τιμήσουμε λοιπόν τους Ήρωες μας με οδηγό όσα μας άφησαν, τον πλούτο της πατρίδας μας και τα χαρίσματα μας, για να χαράξουμε μια ακόμα λαμπρότερη πορεία προς το μέλλον.
Τούτη την πατρίδα την έχομεν όλοι μαζί, και σοφοί κι αμαθείς, και πλούσιοι και φτωχοί, και πολιτικοί και στρατιωτικοί, και οι πλέον μικρότεροι άνθρωποι. ‘Όσοι αγωνιστήκαμεν, αναλόγως ο καθείς, έχομεν να ζήσομεν εδώ. Το λοιπόν δουλέψαμεν όλοι μαζί να τη φυλάμε κι όλοι μαζί, και να μη λέγει ούτε ο δυνατός “εγώ”, ούτε ο αδύνατος. Ξέρετε πότε να λέγει ο καθείς “εγώ”; όταν αγωνιστεί μόνος του και φκιάσει ή χαλάσει, να λέγει “εγώ”. ‘Όταν όμως αγωνίζονται πολλοί και φκιάνουν, τότε να λέμε “εμείς”.
Είμαστε στο “εμείς” κι όχι στο “εγώ”.
ΓΙΑΝΝΗΣ ΜΑΚΡΥΓΙΑΝΝΗΣ
“ΑΠΟΜΝΗΜΟΝΕΥΜΑΤΑ”