Στο στάδιο της διατύπωσης προτάσεων βρίσκεται η ομάδα υλοποίησης του ΣΒΑΚ Δήμου Κέας, με το χρονοδιάγραμμα να ακολουθείται ομαλά έως και την ολοκλήρωση του σχεδίου τον Σεπτέμβριο του 2020, καθώς η πρώτη φάση έχει ήδη ολοκληρωθεί.
Στο Σχέδιο Βιώσιμης Αστικής Κινητικότητας συμμετέχουν οι κάτοικοι, οι επαγγελματίες και οι επισκέπτες της περιοχής, συνεργαζόμενοι με εξειδικευμένους επιστήμονες και τον Δήμο. Επιπλέον, το σύμφωνο συμμετοχής και υποστήριξης των φορέων για το ΣΒΑΚ συνυπέγραψαν οι περισσότεροι φορείς του νησιού.
Με τη συμμετοχή των κατοίκων, των επιχειρηματιών και των φίλων της Κέας, έχουν καταγραφεί, αξιολογηθεί και κατηγοριοποιηθεί τα προβλήματα του νησιού, έχουν εντοπιστεί οι ομάδες πληθυσμού που αντιμετωπίζουν τις μεγαλύτερες δυσκολίες και έχουν τεθεί τα θεμέλια για την ακολούθηση σωστών προτεραιοτήτων, σύμφωνα με τις επιθυμίες και τις προτάσεις των άμεσα ενδιαφερόμενων. Στην παρούσα φάση, η ομάδα που συντάσσει το σχέδιο για τη βιώσιμη κινητικότητα, αναζητά τις λύσεις που ταιριάζουν περισσότερο στο νησί, δημιουργεί σχεδιασμούς, που θα καταστήσουν τους δημόσιους χώρους προσβάσιμους και ασφαλείς, αλλά και που θα συμβάλουν στον περιορισμό της ρύπανσης, της όχλησης και των ατυχημάτων.
«Συνεχίζουμε δυναμικά στη σύνταξη του ΣΒΑΚ»
Η Δήμαρχος Κέας, κ. Ειρήνη Βελισσαροπούλου, η οποία ανέλαβε τη διοίκηση του Δήμου κατά τη διάρκεια της επεξεργασίας του ΣΒΑΚ, δήλωσε: «Από τον Ιανουάριο του 2017, οπότε και εγκρίθηκε από το Πράσινο Ταμείο η χρηματοδότηση του Δήμου Κέας για την εκπόνηση ΣΒΑΚ, ξεκίνησε μία προσπάθεια για τη σύνταξη ενός ολοκληρωμένου Στρατηγικού Σχεδίου για τη βελτίωση της μετακίνησης ανθρώπων και αγαθών, με τη συνεργασία της τοπικής αυτοδιοίκησης, εξειδικευμένων επιστημόνων, αλλά και των ίδιων των κατοίκων και των επαγγελματιών της Κέας. Για πρώτη φορά δίνεται προτεραιότητα στην αναβάθμιση του φυσικού και αστικού περιβάλλοντος με κέντρο τον άνθρωπο και στόχο την προώθηση φιλικών προς το περιβάλλον τρόπων μετακίνησης (περπάτημα, ποδήλατο, δημόσια συγκοινωνία, εναλλακτικά οχήματα και καύσιμα), με τρόπο ασφαλή. Η αντιμετώπιση χρόνιων συγκοινωνιακών προβλημάτων, η βελτίωση της προσβασιμότητας και της μετακίνησης ηλικιωμένων, παιδιών και ΑΜεΑ, η βελτίωση της εικόνας και η ισόρροπη ανάπτυξη όλων των περιοχών της Τζιας, η εξοικονόμηση και η βέλτιστη αξιοποίηση των δημόσιων πόρων μέσα από σωστό προγραμματισμό είναι κάποια από αυτά που επιδιώκουμε και γι’ αυτό συνεχίζουμε δυναμικά στη σύνταξη του ΣΒΑΚ Κέας».
Εντός του έτους η ολοκλήρωση του σχεδίου
Τέλος, σημειώνεται, πως το ΣΒΑΚ είναι σαφές ότι θα πρέπει να συντονιστεί και να συνδεθεί με άλλες διαδικασίες σχεδιασμού, εφόσον αυτές αναπτυχθούν, επικαιροποιηθούν ή απλά δεν εγκαταλειφθούν (ανάλογα με την περίπτωση). Πιο συγκεκριμένα, σημειώνονται ο Τοπικός Χωρικός Σχεδιασμός, η πολιτική λιμενικών υποδομών και ακτοπλοϊκών συνδέσεων, η πολιτική ανάδειξης μονοπατιών, οι πολιτικές προστασίας περιβάλλοντος και πολιτιστικής κληρονομιάς και τα σχέδια τουριστικών επενδύσεων.
Όλα τα παραπάνω θα ληφθούν υπόψιν, προκειμένου τον Ιούνιο του 2020 να παρουσιαστεί το Σχέδιο Δράσης από την ομάδα του ΣΒΑΚ και έως το Σεπτέμβριο του 2020 να θεσμοθετηθεί, ώστε στο εξής, μέσω των εθνικών και ευρωπαϊκών εργαλείων χρηματοδότησης, να υλοποιηθούν οι προτάσεις και οι άξονες που προβλέπει το ΣΒΑΚ Δήμου Κέας.
Δυνατά και αδύναμα σημεία (που προέκυψαν από τον συμμετοχικό σχεδιασμό)
Σε ό,τι αφορά στα εμπόδια που συναντά η ομάδα του ΣΒΑΚ, αναφέρονται τα θεσμικά και ουσιαστικά προβλήματα που προκύπτουν από την απουσία ενός ολοκληρωμένου σχεδιασμού, ο οποίος θα συμπεριλαμβάνει ισότιμα τον τομέα της κινητικότητας (απουσία ΣΧΟΟΑΠ ή ΤΧΣ), το ισχύον θεσμικό πλαίσιο για τα περισσότερα θέματα μεταφορών, όπως π.χ. αυτά που αφορούν την υπεραστική δημόσια συγκοινωνία, τον ανασχεδιασμό των οδών, την ηλεκτροκίνηση κτλ, όπως και το ισχύον πλαίσιο προστασίας των παραδοσιακών οικισμών, το οποίο δεν έχει επικαιροποιηθεί ώστε να ανταποκρίνεται στις σύγχρονες ανάγκες κινητικότητας (πχ. αδυναμία υλοποίησης παρεμβάσεων σε οδούς, κτίρια και δημόσιους χώρους για την προσβασιμότητα ΑμΕΑ).
Επιπλέον, παρατηρείται πολυπλοκότητα κατανομής αρμοδιοτήτων σχετικά με τα θέματα μεταφορών και δημόσιου χώρου, καθώς σε αυτά εμπλέκονται φορείς διαφόρων τομέων και επιπέδων διοίκησης (ΟΤΑ Α’ και Β’ βαθμού, Λιμενικό Ταμείο, Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Εφορείες Αρχαιοτήτων, Δασαρχείο και Διεύθυνση Δασών Περιφέρειας, ΥΜΕ, ΥΠΕΝ κτλ).
Ένας ακόμη τομέας, στον οποίο θα κληθεί να δώσει λύσεις το ΣΒΑΚ, είναι το ευρύτερο ευαίσθητο φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον του νησιού, το οποίο δεν επιτρέπει πάντα την ανάπτυξη των αναγκαίων υποδομών εκεί όπου υπάρχει ανάγκη, όπως και το έντονο ανάγλυφο που δεν επιτρέπει την εύκολη διάδοση των ήπιων μορφών μετακίνησης και ιδιαίτερα του ποδηλάτου.
Ταυτόχρονα, υπάρχει ραγδαία άνοδος των αξιών γης στο νησί, καθώς αυτό εμποδίζοντας κατά περίπτωση την απόκτηση αδόμητης γης από τον Δήμο για την ανάπτυξη των αναγκαίων υποδομών.
Εμπόδια προκύπτουν επίσης και από την επισκεψιμότητα, καθώς το προφίλ των παραθεριστών σε συνδυασμό με την σχετικά καλή προσβασιμότητα του νησιού μέσω του Λ. Λαυρίου, ευνοούν τη μεταφορά με ΙΧ στο νησί κατά τη θερινή περίοδο, ενώ δεν μπορεί να παραβλέψει κανείς και τις συνήθειες και επίπεδο ευαισθητοποίησης των κατοίκων, των επαγγελματιών και των επισκεπτών (ειδικά των Ελλήνων).
Τέλος, σύμφωνα με την ομάδα του ΣΒΑΚ, τροχοπέδη αποτελεί και η ευρύτερη οικονομική κατάσταση των Ελλήνων πολιτών, η οποία δεν επιτρέπει την άμεση αντικατάσταση παλαιού τύπου οχημάτων με νέα, την αγορά ηλεκτρικών ποδηλάτων, την αποδοχή ανταποδοτικών συστημάτων ελεγχόμενης στάθμευσης ή πρόσβασης κτλ.
Εντούτοις, η Κέα παρουσιάζει επίσης και αρκετά δυνατά σημεία, σε επίπεδο υφιστάμενης κατάστασης, όπως:
- Ύπαρξη εν μέρει ή πλήρως πεζοδρομημένων οικισμών λόγω παραδοσιακού τρόπου δόμησης φήμη της Κέας ως διεθνής πεζοπορικός προορισμός, μέσα από το έργο ανάδειξης των ιστορικών μονοπατιών της
- Εξοικείωση της τοπικής κοινωνίας με την εφαρμογή εποχικών μέτρων βιώσιμης κινητικότητας (κυκλοφοριακές ρυθμίσεις και πεζοδρομήσεις, μισθώσεις χώρων στάθμευσης κατά τις περιόδους αιχμής, λειτουργία δημόσιας συγκοινωνίας κτλ)
- Σημαντική αρχιτεκτονική και πολιτισμική κληρονομιά του νησιού, όπως και το μεγάλο περιβαλλοντικό ενδιαφέρον που παρουσιάζει (μεγάλο τμήμα του εντός Natura 2000), παράλληλα με την διάθεση των κατοίκων και παραθεριστών του να μην αλλοιωθεί η ταυτότητα του νησιού
- Σημαντική εμπειρία των στελεχών του Δήμου στον σχεδιασμό, την χρηματοδότηση και την υλοποίηση δημοτικών έργων υψηλή προτεραιότητα που λαμβάνουν στον προγραμματισμό του Δήμου θεματικές της βιώσιμης κινητικότητας όπως η δημόσια συγκοινωνία, οι αστικές αναπλάσεις και η προώθηση της μετακίνησης με τα πόδια εξειδίκευση, διεπιστημονικότητα και έμφαση στον τομέα της επικοινωνίας που χαρακτηρίζει την Ομάδα ΣΒΑΚ του Δήμου
- Πολιτική βούληση και συναίνεση υπέρ της βιώσιμης κινητικότητας που διαπιστώνεται μεταξύ του Επάρχου Κέας-Κύθνου, της νέας Δημάρχου και του επικεφαλής της αντιπολίτευσης (πρώην Δημάρχου Κέας)
Υψηλό επίπεδο συνεργασίας μεταξύ των μελών της ομάδας εκπόνησης του ΣΒΑΚ και των τοπικών φορέων αιτήματα των κατοίκων και των επαγγελματιών που περιλαμβάνουν έργα και πολιτικές βιώσιμης κινητικότητας - Ύπαρξη διευρυμένης τουριστικής περιόδου και, γενικά, διαχειρίσιμων τουριστικών ροών κατά την αιχμή ιδιωτικές πρωτοβουλίες υπέρ της βιώσιμης κινητικότητας που καταγράφονται (Kea tour, Kea Terra Active κτλ) και ειδικότερα η οργάνωση όλων των επίγειων υπηρεσιών μεταφορών κοινού (λεωφορεία, ταξί) κάτω από τον ίδιο φορέα σύνδεση του νησιού με το ηπειρωτικό δίκτυο ενέργειας, στοιχείο που ευνοεί την προώθησης της ηλεκτροκίνησης
Συμμετοχικός Σχεδιασμός
Ο συμμετοχικός σχεδιασμός αποτελεί βασική προτεραιότητα του ΣΒΑΚ προκειμένου η φωνή των πολιτών και των φορέων να αποτυπωθεί σε όλα τα στάδια εκπόνησής του, να τροφοδοτήσει τη διαδικασία σχεδιασμού και να καταγράψει τα προβλήματα, τις ευκαιρίες, τις προτεραιότητες και τις ιδέες, όπως αντικατοπτρίζονται στα μάτια των ίδιων των μετακινούμενων.
Αντίστροφα, ο συμμετοχικός σχεδιασμός στοχεύει στο να ενημερώσει, να ευαισθητοποιήσει, να γεφυρώσει αντιπαραθέσεις και να δημιουργήσει μία αίσθηση ενότητας και συλλογικής ευθύνης προκειμένου ο σχεδιασμός να πραγματοποιείται «με τους πολίτες», και όχι «για τους πολίτες».
Με τη συμμετοχή των πολιτών στη διαδικασία εκπόνησης του ΣΒΑΚ τοποθετούνται τα θεμέλια για τη βιωσιμότητα του Σχεδίου Βιώσιμης Κινητικότητας ως στρατηγική του Δήμου, αλλά και μετέπειτα στην υλοποίησή του.
Ο όρος “βιωσιμότητα” αναφέρεται τόσο στην οικονομική βιωσιμότητα της πρωτοβουλίας, προκειμένου να ενεργοποιηθούν πόροι που θα επιτρέψουν στα μέτρα του σχεδίου να υλοποιηθούν, όσο και στην κοινωνική βιωσιμότητα αυτού, ώστε η τοπική κοινωνία να υιοθετήσει και να υποστηρίξει τόσο το σχέδιο, όσο και την εφαρμογή αυτού.
